In Vertrouwen in Slimme Organisaties beschrijven Sander Klous en Nart Wielaard een belangrijke trend in de manier waarop organisaties georganiseerd zijn: de trend van het platform. In dit boek worden twee belangrijke aanbevelingen gedaan voor de toekomst van platforms, het creeren van een MAD platform, en hoe we het vertrouwen in algoritmes kunnen vergroten. Beide deze onderdelen worden in dit artikel kort besproken.
Een van de trends die de auteurs zien in het digitale samenleving is het onstaan van PLATFORMS. Een plaform is een digitale marktplaats, waarin vraag en aanbod samenkomen. Het interesante hieraan is, dat de beheerder van het platform zelf niet per ce producten aanbied. Voorbeelden van moderne platforms zijn Uber, de taxi service zonder taxis, en AirBnB, de slaapplek service zonder vastgoed. Beide zijn te vergelijken met het idee van de traditionele martkplaats. Op de markt staan verschillende kraampjes, en elk kraampje zorgt voor zijn eigen services en organiseerd zichzelf.
Om deze platforms goed te organiseren, gebruiken de auteus de MAD THEORIE van Fred Brooks (1986). MAD staat voor Modulair, Agile en Decentralisatie, en volgens de auteurs zijn deze drie richtlijnen de perfecte manier om de complexiteit van de moderne digitale platformen onder controle te houden.
Modulariteit betekent dat het grote geheel wordt opgebroken in verschillende modules die op zichzelf aangestuurd kunnen worden. In plaats van 1 complex probleem, onstaan er nu vele kleinere hapbare problemen die opgelost moeten worden. Het voorbeeld van de digitale platforms is het Lynux platform. Dit is een open source platform waarin programmeurs zelf functionaliteit kunnen toevoegen. Alle verschillende modules samen vormen nu het Androit systeem, het meest gebruikte besturingssysteem op smartphones.
Agiliteit betekent dat de verschillende onderdelen organisch zullen moeten kunnen groeien, in plaats van radicaal. De wereld veranderd zich zo snel, dat elke software als het ware altijd in beta-versie is. Vergelijkbaar met de kaizen methode binnen lean, en de experimentele lean start-up theorie van Eric Ries, is het wenselijk dat modules zich continue blijven ontwikkelen door middel van het testen van kleine veranderingen om te zien of die tot de gewenste resultaten leiden.
Decentralisatie tot slot, betekend dat je de verantwoordelijkheid van ontwikkeling, verbetering en de dagelijkse processen zo veel mogelijk naar de gebruikers van het platform schuift, waardoor weinig gecentraliseerde sturing nodig is.
Wanneer we deze twee theorien combineren, onstaat het voorstel van de auteurs voor de toekomst: HET CREEREN VAN MAD-PLATFORMS. Door de drie principes van MAD toe te passen op platforms, kunnen we de complexiteit van de platforms behapbaar houden. Een belangrijke eerste stap die gemaakt dient te worden, is dat het beheer van het platform gescheiden dient te worden van de gebruikers. Wanneer deze twee functies door hetzelfe orgaan worden gebruikt, ontstaan situaties die wij nu zien op verschillende platforms: Facebook laat de advertenties zien die voor hun het meest luceratief lijken, en vluchten boek systeem van American Airlines liet altijd hun eigen vluchten bovendaan de zoekresultaten zien, ookal waren deze niet het luceratiefst voor de klant. En om eerlijk te zijn, geef deze bedrijven eens ongelijk.
De bovenstaande situaties bij platform beheerders, zoals facebook, google, en het hierboven genoemde American Airlines, leidt ertoe er een probleem onstaat in de mate waarin mensen de platforms VERTROUWEN. Dit probleem zal blijven groeien naar mate de digitalisatie zich verder ontwikkeld en wij meer en meer geleid zullen worden door verschillende algoritmes. In de jaren 90 waren we bang voor ‘big brother is watching you’, in de toekomst zullen we bang zijn voor ‘ big brother is guiding you’.
Om het VERTROUWEN IN ALGRARITMES TE VERBETEREN, zijn volgens de auteurs 3 zaken van belang.
Ten eerste moet een algaritme doen wat het beloofd. Naar het voorbeeld van American Airlines, wanneer je beloofd het optimale reis schema te berekenen, moet je dat natuurlijk ook doen. Dit is lastig wanneer de eigenaar van het platform zelf ook het meeste baad heeft bij de gebruikers. De voormalig CEO zei dan ook: waarom zouden wij geld investeren in het algoritme, als het onze eigen producten niet meer doet laten verkopen?
Ten tweede moet een algoritme correct leren om beslissingen te kunnen maken. In de wereld van groeiende kunstmatige intelligentie, is het van belang dat we de algoritmes blijven verbeteren zodat ze geen verkeerde dingen leren. Zo is er een voorbeeld van een twitteraccount dat de opdracht had om zich te ontwikkelen als een tiener meisje, en het zou leren door met tieners te twitteren. Twitter gebruikers hadden binnen no-time het algoritme opgevoed als een nazi account, waardoor de account nu op non-actief is gesteld.
Ten derde moet het algoritme correct worden toegepast. A fool with a tool, is still a fool, is een bekende one-liner. Er zijn nu al voorbeelden waarin de tool in de maling wordt genomen. Zo zijn er bijvoorbeeld in San Fransisco naast honden-uitlaatservices ook mobiele telefoon uitlaat services. Door je mobiele telefoon ‘ uit te laten’ krijg je meer stappen op je stappen teller, en kon je korting krijgen bij je verzekeringsmaatschappij.
Ook DE MAD PRINCIPES KUNNEN HET VERTROUWEN VERSTERKEN.
De Modulariteit is hierboven al deels ter sprake gekomen. Het is belangrijk dat beheer en gebruikers gescheiden worden op het platform, en dat bepaalde modules onder toezicht worden gehouden. Dit is iets waar overheden een rol in kunnen spelen. De vraag is natuurlijk hoe veel toezicht nodig is, zodat iedereen blind op de algoritmes kan vertrouwen, zonder te veel dure en complexe systmen op te bouwen.
De Agiliteit van platforms omvat onder anderen over data eigenaarschap. Om echt agile te zijn, zou je als gebruiker je data van een aanbieder weg moeten kunnen halen, om het ergens anders te kunnen stallen. Dit is in anno 2018 ook nog een punt van discussie. Wanneer is een derde partij terecht eigenaar van jou data? En zijn er wel alternatieven waar je jouw pesoonlijke data naartoe kan verplaatsen?
Tot slot de decentralisatie. Het beoordelen van services en platforms is nu al steeds belangrijker bij het beoordelen van organistaties. Likes en duimpjes van 100 vreemden op het internet zijn over het algemeen meer waard dan de mening van 1 expert. De auteurs verwachten dat deze trend zich voortzet, en dat het ook goed is, om de massa verantwoordelijk te houden voor het beoordelen van de uitkomsten die uit verschillende algoritmes aangeboden worden.
Kunstmatige Intelligentie staat voor de deur. Meer en meer zullen platforms en algoritmes ons als samenleving dienen en ons leven nog beter maken. Dit boek beschrijft een paar goede denkrichtingen die we mee moeten nemen om er zeker van te zijn dat de algoritmen ons als samenleving ook daadwerkelijk dienen, en niet slechts de organisatie die het platform heeft bedacht.
Ga verder naar:
Anders Vasthouden - W.Hart (samenvatting)
BRON:
Klous, S., & Wielaard, N., 2017, Vertrouwen In De Slimme Samenleving – Wat Het Betekent Als We alles Modulair, Agile en Decentraal Gaan Inrichten, Amsterdam: Business Contact. (bestel dit boek)
