Gunter Pauli beschrijft in zijn Blauwe Economie verschillende technieken en principes die wij in de industrie zouden kunnen toepassen om duurzamer met energie en materialen om te gaan. Bij de huidige productiemethoden gaat er veel energie verloren in de vorm van afval en ontstaat bovendien lucht- en grondvervuiling. Verzamelen, sorteren en vervoeren van afval kost wereldwijd per jaar ongeveer 1 Biljoen dollar. Dit is meer dan de complete Europese schuld en hoger dan het economische stimuleringspakket uit de VS in 2009. De basis van Pauli’s Blauwe economie om deze verliezen terug te brengen ligt in twee basis principes: Laat je inspireren door de natuur en gebruik technieken en middelen die door de natuur worden aangereikt (1) en probeer ecologische systemen zoveel mogelijk sluitend te maken zodat er geen verlies van grondstoffen (afval) en daarmee energie plaats vind (2).
NATUURLIJKE BRONNEN EN TECHNIEKEN
Drie voorbeelden van natuurlijke bronnen die Pauli beschrijft zijn het de techniek van luchtstromen voor temperatuurbeheersing in gebouwen (1), zijdeproductie om gronderosie tegen te gaan en metalen te vervangen in de industrie (2), en lichaamswarmte te gebruiken om apparaten te voorzien van energie (3). Een voorbeeld van een techniek die door de natuur wordt aangereikt is de techniek van TERMIETENHEUVELS. Gebouwen zouden gebouwd kunnen worden door gebruik te maken van de techniek die termieten gebruiken om hun heuvels te bouwen, waarin temperatuur geregeld wordt door middel van luchtstromen. Door deze techniek te integreren in gebouwen zoude verwarmingsinstallaties en airconditioning overbodig zijn. Niet alleen is dit een goedkopere oplossing in termen van energie die nodig is om temperatuur te beheersen, het is ook beter voor het milieu omdat er minder fossiele brandstoffen en uitstoot nodig zijn. Overigens heeft het gebruik van luchtstromen ook een positief effect op de gezondheid doordat de lucht in elke ruimte continue ververst wordt. Hierdoor kunnen bacteriën zich minder snel ophopen.
Een natuurlijke bron die volgens Pauli een comeback zou moeten maken is ZIJDE. Zijde heeft een aantal aantrekkelijke eigenschappen die verschillende sectoren duurzamer zou kunnen maken door zijde te integreren in hun producten. Zijde kan gebruikt worden in kleding in plaats van katoen, in cosmetica in plaats van chemische polymeren en als vervanging van staal dienen in bijvoorbeeld scheermesjes of de vliegtuigindustrie. De zijderups heeft echter meer voordelen dan het produceren van zijde. De uitwerpselen van de zijderups zorgen voor een bemesting van de grond rond de moerbeibomen waarin zij leven. Per jaar neemt de vruchtbare grond in dikte toe met één millimeter, waardoor de mogelijkheden voor landbouw aanzienlijk verbeteren. In China, het midden oosten en ook Turkije hebben boeren eeuwenlang deze techniek gebruikt om gronderosie tegen te gaan. Helaas heeft het goedkopere katoen in het industriële tijdperk de voordelen van zijde naar de achtergrond verplaatst.
Tot slot een voorbeeld van het opwekken van ENERGIE UIT LICHAAMSWARMTE. De huidige techniek is al zover dat mensen door middel van lichaamswarmte een spanning van 200mV kan opwekken. In 1999 ontwierp Seiko al horloges die werkten op deze efficiënte vorm van energieopwekking. Het Duitse Fraunhoferinstituut heeft al een prototype mobiele telefoon ontwikkeld die op basis van lichaamswarmte stand-by kan blijven staan. Door middel van kracht van spraak volume kan vervolgens energie worden opgewekt om te bellen.
ECOLOGISCHE CYCLI
Pauli beschrijft in de blauwe economie ook suggesties om de energieverspilling en milieuvervuiling van de koffieteelt (1), kolencentrales (2) en mijnbouw (3) aanzienlijk te verminderen en gelijkertijd banen te creëren, voedsel te produceren en de energievoorziening te verbeteren. Wereldwijd wordt veel KOFFIE gedronken waarvoor grote hoeveelheden koffieplantages nodig zijn. Van de energie die door een koffieplant opgenomen wordt beland slechts 2% in een kop koffie. De andere 98% (rest planten & koffiepulp) wordt veelal verbrand, waardoor niet alleen de energie verloren gaat maar ook de lucht vervuild wordt. Een Blauwe economie oplossing zou zijn om de koffieplanten en pulp te gebruiken voor PADDENSTOELEN kwekerijen. Paddenstoelen doen het namelijk erg goed op de koffieplant –pulp resten. Bovendien is er een groeiende markt (voornamelijk in Azië) voor bijzondere eiwitrijke paddenstoelen. De restanten van de paddenstoelen kwekerij zijn vanwege de eiwitten in de wortels van de paddenstoel voedzaam veevoer. De mest van het vee kan vervolgens weer gebruikt worden als mest voor de koffieplantage. Pauli schat de mogelijke opbrengt in voedzame paddenstoelen op 16 miljoen ton in 45 landen wanneer alle 25 miljoen koffieboerderijen en 100.000 cafés hun koffie planten en –pulp zouden gebruiken voor de kweek van paddenstoelen. Daarnaast ontstaan er bij de boerderijen alleen al 50 miljoen banen om de productie te bewerkstelligen.
Een tweede natuurlijke bron die Pauli beschrijft is de bron van energie uit ALGEN. Één hectare algenproductie kan 3000 liter algenolie per jaar opleveren. Ter vergelijking, palmolie levert 1000 liter olie per hectare. Naast biobrandstof kunnen algen voedingssupplementen opleveren (Spirulina, veel eiwitten) en natuurlijke esters die gebruikt kunnen worden in cosmetica. Om te groeien hebben algen CO2 nodig. Idealiter zou elke KOLENCENTRALE in de wereld gecombineerd worden met een algen kwekerij zodat de uitstoot van de centrales direct kan worden omgezet in algenproductie waardoor er geen luchtvervuiling optreed en bovendien extra energie wordt opgewekt. Wanneer de bewezen algentechnologie zou worden ingezet binnen de energievoorziening zouden er in met een investering van 10 miljard doller (gelijk aan het bouwen van 10 kerncentrales), 10.000 kerncentrales wereldwijd kunnen worden aangevuld met algenproductie, wat direct een miljoen banen oplevert.
Voor de MIJNBOUW heeft Pauli ook ideeën voor verduurzaming. Mijnbouw kost veel energie en er ontstaat veel vervuiling door methaangassen om edelmetalen te winnen. Daarnaast wordt drinkwater dat gewonnen wordt uit de mijnen gebruikt om het met metalen vervuilde mijnwater aan te lengen om het kunnen lozen, waardoor de grond rondom mijnen vervuild wordt zodat het niet gebruikt kan worden voor voedselproductie. Er bestaat al technologie (MEGTEC) om het giftige methaan om te zetten in zuurstof en energie waardoor 50% van de energiebehoefte van de mijn kan worden opgevangen en tegelijkertijd luchtvervuiling wordt voorkomen. Door middel van de techniek van Chelatie kan mijnwater gezuiverd worden van metalen, waardoor het niet langer aangelengd hoeft te worden met drinkwater. Dit bied de mogelijkheid om het grondwater dat opgezogen wordt te verkopen als drinkwater. Op deze manier wordt niet alleen vervuiling van de grond tegengegaan, maar de mijn produceert nu naast metalen ook drinkwater.
Gunter Pauli haalt in zijn boek nog vele mogelijkheden aan om de industrie te verduurzamen. In de bijlage alleen al staan 100 inspirerende businessmodellen in lijn met de hierboven beschreven technieken die aanmoedigen om niet alleen veel efficiënter met energie om te gaan en verspillingen terug te dringen, maar ook banen en cashflows te creëren waardoor de blauwe economie interessant wordt om in te investeren door overheden en ondernemingen.
Ga verder naar:
Gezag - M.v Vugt en M.Wildschut (samenvatting)
BRON:
Pauli, G., 2012, Blauwe Economie - 10 jaar Gunter Pauli, 100 Innovaties, 100 Miljoen Banen, Amsterdam: Nieuwamsterdam (bestel dit boek)
