Mensen maken gedurende hun dag vele beslissingen, zowel in hun privé-leven als op het werk. Helaas hebben vele van die beslissingen pas op de langere termijn effect en is het moeilijk om in te schatten of de beslissing wel de juiste is geweest. Op het gebied van ethiek leidt dit tot regelmatig tot stress. "Heb ik wel de 'juiste' beslissing genomen?" vraagt menig individu zich regelmatig af. Blanchard & Peale geven in hun boek The Power of Ethical Management een blauwdruk voor het bouwen van een ethische organisatie.
In dit boek worden twee modellen beschreven. Drie vragen die helpen om te meten of iemand de juiste beslissing genomen heeft en de vijf P's voor het bouwen van een ethische organisatie.
Om te weten of een beslissing de juiste is beschrijven Blanchard en Peale DRIE VRAGEN die de beslisser zichzelf kan stellen, de ethiek-check. De drie vragen zijn: Is het legaal? Is het gebalanceerd? en hoe voel ik mij over deze oplossing?
De eerste vraag heeft alles te maken met regels uit zowel de wet als organisatiebeleid. Wanneer de beslissing niet in het beleid past of zelfs illegaal is, is deze onethisch.
Gebalanceerde beslissingen zijn beslissingen waarbij de uitkomst win-win betekent voor alle betrokken partijen. Een ethische beslissing heeft een positieve impact voor alle betrokken partijen. Een uitkomst waarbij slechts een van de betrokken partijen baat bij zou hebben, de win-lose- of ongebalanceerde uitkomst, leidt op de lange termijn altijd tot een lose-lose uitkomst, aldus de auteurs.
De derde vraag omtrent de invloed van de uitkomst op het eigen gevoel. Hoe zou je je voelen als de beslissing in de krant zou staan? Of iemand over jouw beslissing aan je naaste familie verteld? Wanneer iemand een negatief gevoel krijgt bij deze gedachten weet hij dat het om een ethisch onverantwoorde beslissing gaat.
Het tweede model beschrijft DE VIJF P'S, in de woorden van Blanchard en Peale, de ingrediënten voor een authentiek, blijvend leven van vervulling. De vijf P's staan voor Purpose, Pride, Patience, Persistence en Perspective.
Purpose beschrijft het hebben van een bedoeling of intentie, de weg die je kiest om te bewandelen. Niet te verwarren met een doelstelling, wat een plaats kan zijn op de te bewandelen weg. Wanneer je een intentie hebt en daar altijd naar handelt, kun je jezelf altijd in de spiegel kijken.
Pride, trots, beschrijft het gevoel van voldoening dat je krijgt bij het handelen naar je intenties. Hiervoor is zelfvertrouwen nodig, zelfvertrouwen die voorkomt dat je ego of de behoefte om het beeld wat anderen van je hebben te veranderen je in de weg staat om naar je intentie te handelen.
Patience, geduld, is nodig om ten alle tijden ethisch te handelen. Mensen hebben de neiging om korte termijn winsten te verkiezen boven hun lange termijn intenties, waarmee ze zich op de lange termijn in de eigen voet schieten.
Geduld is gerelateerd aan volharding (Persistance). Blijf ten alle tijden bij je intentie. In de woorden van Churchill: "Never, never, never, never give up!". Geen scholing, talent of intellect is opgewassen tegen de kracht van volharding.
Perspective - of perspectief - tot slot, geeft het belang van reflectie aan. Het beschrijft het vermogen om stil te kunnen staan bij wat echt belangrijk is in elke willekeurige situatie, zodat er bijgestuurd kan worden wanneer nodig.
De vijf P's voor ethisch gedrag kunnen ook vertaald worden naar organisatorische principes. Een organisatie heeft een visie & missie (purpose) welke gedragen wordt aan de hand van normen en waarden waaruit duidelijk is welk gedrag geoorloofd is en welke niet. Medewerkers zijn trots op hun normen en waarden en op de organisatie (Pride) waardoor ze verleidingen kunnen weerstaan om zich onethisch te gedragen. Medewerkers blijven geduldig en weten dat de intentie voor de toekomst zich alleen in de lange termijn kan ontplooien (Patience). Eenieder zoekt daarom ook naar een balans van korte termijn resultaten en het verbeteren van de manier waarop die resultaten tot stand komen. Iedereen blijft ten alle tijden handelen vanuit de ethische principes en ziet erop toe dat alle uitgevoerde acties in lijn zijn met de visie van het bedrijf (Persistence).
Tot slot neemt iedereen in de organisatie regelmatig de tijd om stil te staan bij het nu, te reflecteren op de weg die als organisatie gevolgd wordt en vast te stellen wat de volgende stappen in de richting van de visie zijn (Perspective). In het kader van cultuur verandering haal ik twee belangrijke boodschappen uit het 5P model van Blanchard & Peale. Ten eerste dient de visie van de organisatie al het personeel te motiveren door middel van een duidelijke intentie, met daaraan gekoppelde normen en waarden waaraan iedereen zich in zijn dagelijkse werkzaamheden aan kan committeren. Ten tweede de verantwoordelijkheid van alle medewerkers om bij te dragen aan het succesvol handelen naar de normen en waarden, of nog beter, verbeteringen aandragen om een stap dichterbij de visie te komen.
Andere boeken uit de K. Blanchard Mangement serie?
Ga verder naar:
Leadership and the One-Minute Manager - K.Blanchard
BRON:
Blanchard, K., Peale, N.V., 1988, The Power of Ethical Management, Suffolk UK: St Edmundsbury Press
