In haar fantastische boek Transactional Analysis For Trainers, beschrijft Julie Hay hoe je de theorie van transactionele analyse als trainer kunt inzetten om een betere trainer te worden. Dit is zo’n boek waar zoveel inhoud instaat, dat het moeilijk is om in 1000 woorden samen te vatten, en veel van de input uit dit boek zijn al verwerkt in de artikelen over Egotoestanden, en Drivers & Strokes, welke in aanraadt om eerst te lezen om de terminologie van de Transactionele Analyse te begrijpen.
Dit artikel beschrijft 3 training gerelateerde punten uit dit boek: Contracting aan het begin van een training, het definiëren van leerdoelstellingen, en het AP3 model om in te schatten wat voor drivers verschillende training deelnemers hebben.
De eerste successen van een training worden al geboekt voordat de training plaatsvindt. Hay beschrijft CONTRACTING als belangrijke voorbereidende stap, waarin de organisatie, de trainer vooraf aan de training afstemmen wat het doel en de methode van de training zijn, en de trainer met de deelnemers aan het begin met de deelnemers datzelfde actief bespreekt.
De afstemming tussen deze drie groepen, deelnemers, trainer en organisatie, is van groots belang en wordt ook wel het Psychologische contract genoemd. Tussen elk van de drie groepen vindt officieel of onofficieel zo’n afstemming plaats en wanneer een van de drie ‘contracten’ niet goed op de andere twee wordt afgestemd, kunnen er problemen ontstaan in de training.
Wanneer de trainer bijvoorbeeld wel veel met de deelnemers afstemt, maar niet met de organisatie, zal de training niet tot de gewenste verandering opleveren die de organisatie voor ogen heeft.
Wanneer de trainer te veel met de organisatie afstemt, maar niet met de deelnemers, zullen de deelnemers sceptisch zijn en zich niet open opstellen in de training.
Wanneer tot slot de deelnemers met de organisatie samenspannen zonder de trainer daarbij te betrekken (zoals bij een verplichte training met externe trainer) zal geen voortgang geboekt worden in de training omdat het als verplichting wordt gezien en niet als kans om iets binnen de organisatie te kunnen veranderen.
Nadat de deelnemers en de trainer het psychologische contract hebben afgesloten, is het belangrijk voor elke deelnemer om DOELSTELLINGEN te definiëren en wel zo, dat alle drie interne egotoestanden tevreden zijn. Eke doelstelling heeft idealiter drie eigenschappen, één voor elk van de drie ego toestanden Ouder, Volwassene en Kind.
Een doel moet meetbaar zijn om de interne ouder tevreden te stellen. Hoe weet de deelnemer zelf of hij zijn doel heeft gehaald of niet?
Een doel moet haalbaar zijn om de interne volwassene tevreden te stellen. Is het volgens de deelnemer zelf, rationeel haalbaar om dit doel te halen?
Een doel moet motiverend zijn om het interne kind tevreden te stellen. Heeft de deelnemer zin om met het doel aan de slag te gaan?
De belangrijkste les die Hay hieruit trekt, is dat het van belang is om elke deelnemer zijn of haar eigen doelstellingen te laten bepalen, bijvoorbeeld 1 per trainingsdag. De beste doelstellingen zijn de doelstellingen die een gedragsverandering beschrijven op een positieve manier geformuleerd.
Figuur 1: visualisatie van het AP3 model. BRON: Julie Hays blog
Een ander interessant onderwerp dat Hay beschrijft in haar boek, is HET INSCHATTEN VAN DRIVERS VAN JE DEELNEMERS aan de hand van het AP3 model. Uiteraard is het inschatten van werkvoorkeuren van mensen die je wellicht niet kent een riskante opgave, zeker omdat weinig mensen precies in één hokje passen. Toch kan het observeren van het gedrag van de deelnemers in je training je ook helpen om in te schatten hoe je met die persoon kunt omgaan om zijn of haar leerervaring in de training te optimaliseren.
Er zijn drie dimensies die elk een A en een P beschrijven (in het Engels): Active – Passive, Alone – People, en Acceleration – Patience. De basis van dit model is weergegeven in figuur 1. In dit artikel focus ik mij op het basis kwadrant tussen de eerste twee dimensies, waardoor vier type deelnemers te onderscheiden zijn.
Active/Alone deelnemers zijn de mensen die aan het begin van een training met 1 of 2 mensen een praatje houden, en dat praatje gaat meestal over werk. Het is goed mogelijk dat zij zich netjes kleden maar niet te opvallend. De egotoestanden die zij gebruiken zijn FA – FA, ze hebben waarschijnlijk de driver wees perfect (soms ook schiet op), en de beste manier om hen aan te sturen of bij de training te betrekken is door middel van Consulting.
Active/People deelnemers zijn de mensen die graag in het midden van de belangstelling staan. Ze dragen vaak veel kleuren en of juwelen, en praten graag over persoonlijke dingen, zoals familie. De ego toestanden die zij graag gebruiken zijn NP-NC en ze zijn waarschijnlijk het meest gemotiveerd door de doe (een ander) een genoegen driver, wat betekent dat je ze het best kunt benaderen met een caring trainer style.
Passive/People deelnemers zijn de mensen die graag een praatje maken met andere deelnemers, maar wachten tot ze een vraag gesteld wordt (of ze veranderen zelf het onderwerp uit het niets). Ze zijn meestal anders gekleed dan anderen om op te vallen, en hebben waarschijnlijk als favoriete ego-toestanden een gesprek op basis van NC-NC. Als driver zijn de passive/alone deelnemers meestal doe je best, en meestal ook de schiet op. Co-creëren als connecting trainer stijl is waarschijnlijk de beste methode voor deze deelnemer.
tot slot de Passive/Alone deelnemers. Dit zijn de mensen die liever helemaal niet naar je training komen zijn, als ze zelf de keuze hadden gehad. Zij vinden uiterlijk meestal helemaal niet belangrijk en werken liever aan een taak dan dat ze een gesprek moeten voeren met andere deelnemers. Dit zijn waarschijnlijk wees sterk persoonlijkheden, met een voorkeur voor CP-AC communicatie. Het beste vertel je hen direct wat je van hen verwacht tijdens een opdracht in de training (controlling).
Tranactional Analysis for Trainers heeft mij veel geleerd over persoonlijkheid en persoonlijke voorkeuren. Uiteraard hebben niet alleen de deelnemers van een training hun persoonlijke voorkeuren, maar ook de trainer. Begrijpen hoe mensen kunnen verschillen aan de hand van drivers en ego toestanden helpt mij in het geven van training, in de eerste plaats in de manier hoe ik met elke deelnemer omga, en in hoeverre mijn werkvoorkeuren mijn verwachtingen van elke deelnemer beïnvloed. Dit boek is een must-read voor alle trainers die ook interesse hebben in de menselijke kant van training geven.
Ga verder naar:
Make It Stick - P.C.Brown (samenvatting)
BRON:
Hay, J., 2009, Transactional Analysis for Trainers, Hertfort UK: Sherwood Publishing (bestel dit boek).
