De veelgebruikte beschrijving van het woord TEAM als afkorting zegt genoeg: ‘Together Everyone Achieves More’. Door samen te werken zijn mensen in staat om grootse dingen te bereiken. Zonder samenwerking van mensen waren er nooit piramides geweest, hadden we nu geen wereldwijd distributiesysteem van goederen en diensten en was het maar de vraag hoe uitgebreid bijvoorbeeld onze medische kennis zou zijn geweest. De basis van teamwork is samenwerking en aan de basis van samenwerking ligt vertrouwen (Lencioni; 2002).
In zijn boek ‘The five Disfunctions of a Team’ beschrijft Patrick Lencioni een piramide van 5 lagen die de volwassenheid van team functioneren beschrijven. De lagen zijn met elkaar verbonden, wat betekent dat de volwassenheid van een team beweegt van onder naar boven, richting effectieve prestaties. Elk van de vijf lagen beschrijft een uitdaging: gebrek aan vertrouwen (1), angst voor conflict (2), gebrek aan betrokkenheid (3), ontwijken van verantwoordelijkheid (4) en weinig aandacht voor team resultaten (5).
Aan de basis van de piramide staat het gebrek aan vertrouwen tussen teamleden. Gebrek aan vertrouwen uit zich in teamleden die niet bereid zijn zich breekbaar op te stellen in de groep. Voorbeelden van breekbaar opstellen zijn eigen fouten toegeven of persoonlijke zwakten met elkaar te delen.
Wanneer mensen elkaar niet vertrouwen, durven mensen ook niet eerlijk met elkaar in discussie te gaan en ontstaat er angst voor conflict. Open en eerlijke discussies zijn nodig om nieuwe ideeën op tafel te brengen en goeie ideeën op de beste manier uit te werken. Wanneer mensen geen conflicten aan gaan zullen er alleen vlakke discussies ontstaan en slechts beperkte vooruitgang geboekt worden in de uitvoering.
De angst voor conflicten leidt op zijn beurt tot een gebrek aan betrokkenheid. Wanneer teamleden niet open en eerlijk hun mening kunnen geven bij conclusies en beslissingen na een discussie, zullen zij alleen bij uitzondering gecommitteerd zijn aan de afspraken die gemaakt worden binnen het team.
Daaropvolgend geldt dat wanneer mensen niet gecommitteerd zijn aan de afspraken die ze maken binnen het team, ze zich ook niet verantwoordelijk voelen voor de gemaakte afspraken en bestaat het gevaar dat teamleden verantwoordelijkheden ontwijken.
De top van de piramide wordt ingevuld door het gevaar van het gebrek aan aandacht voor team resultaten. Dit gevaar treedt op wanneer mensen zich niet verantwoordelijk voelen voor de resultaten van het team, en zich daardoor liever richten op persoonlijke ego’s en/of carrière ontwikkeling.
De pracht van deze piramide is dat concrete problemen die in teams spelen terug te brengen zijn naar een belangrijke basis: het vertrouwen tussen mensen. Vertrouwen dat mensen hun afspraken nakomen, vertrouwen dat mensen zich focussen op de resultaten voor de hele groep en niet voor hun persoonlijke geheime agenda. Vertrouwen dat iedereen zijn kennis en ervaring maximaal benut binnen elk samenwerkingsverband en ten alle tijden voor zijn mening durft uit te komen. Hoe creëer je dan vertrouwen? Stephan M.R. Covey (2006) beschrijft als onderdeel van zijn Speed of Trust 13 gedragingen om vertrouwen te creëren binnen een relatie. Dit zijn 13 punten waar iedereen individueel direct mee aan de slag kan:
- Wees recht door zee; wees eerlijk en vertel de waarheid in eenvoudige taal. Laat nooit een verkeerde indruk achter.
- Toon respect; laat zien dat je om anderen geeft en laat eenieder altijd in zijn of haar waarde, onafhankelijk van eventuele verschillen in rol of functie.
- Creëer transparantie; wees authentiek en oprecht, vertel de waarheid zo dat andere mensen deze kunnen nagaan. Houdt nooit informatie achter.
- Zet fouten recht; maak problemen zichtbaar, bied je excuses aan wanneer je een fout gemaakt hebt en repareer de fouten waar mogelijk.
- Toon loyaliteit; geef complimenten, erken bijdragen van collega’s, spreek nooit kwaad over anderen.
- Boek resultaten; Zorg voor een trackrecord van behaalde resultaten, kom altijd op tijd, doe waar je voor bent aangenomen en kom je afspraken na.
- Verbeter jezelf; blijf continu leren, vraag zowel formele als informele feedback, verbeter continu je vaardigheden en daarmee ook je mogelijkheden.
- Zie de realiteit onder ogen; benoem lastige situaties, draai nergens om heen.
- Scheppen duidelijkheid over verwachtingen; definieer, bespreek, verifieer en schendt nooit je verwachtingen.
- Leg verantwoording af; blijf zelf verantwoordelijk voor behaalde resultaten, schuif nooit verantwoording af op iemand anders en wees duidelijk over hoe de communicatie verloopt over jouw eigen functioneren.
- Luister eerst; luister voordat je spreekt. Luister met oren, ogen en hart. Probeer te achterhalen welke gedragingen een ander belangrijk vind, deze kan afwijken van je eigen voorkeur.
- Kom toezeggingen na; Denk goed na over elke toezegging die je doet en kom altijd je afspraken na.
- Draag vertrouwen uit; focus op het uitbreiden van taken en bevoegdheden. Laat meerdere mensen taken uitvoeren en laat een ieder steeds meer taken zelfstandig uitvoeren.
13 gedragingen zijn wellicht lastig om allemaal te onthouden, maar ik ben ervan overtuigd dat iedereen 3 van deze punten kan uitkiezen die voor zichzelf een uitdaging vormen. In elke organisatie wordt samengewerkt en veel medewerkers hebben te maken met meerdere teams, ploegen of afdelingen. Stel je voor wat voor slagkracht er tot stand kan komen wanneer ieder individu eens stil zou staan bij de mate waarin hij of zij zelf vertrouwen creëert?
Ga verder naar:
BRONNEN:
Covey, S.M.R., 2006, The Speed of Trust – One Thing that Changes Everything, New York: Free Press
Lencioni P., 2002, The Five Disfunctions of a Team, San Fransisco: Jossey-Bass
