In Geweldloze Communicatie beschrijft Marshall Rosenberg een manier van communiceren op basis van empathie en behoeften zonder te veroordelen. Geweldloosheid betekent in Rosenberg’s eigen woorden het positieve in onszelf naar boven brengen, het laten leiden door liefde, respect, begrip, waardering, mededogen en zorg voor anderen, en niet door de egocentrische, egoïstische hebzuchtige instelling vol haat, vooroordelen, wantrouwen en agressiviteit die ons denken gewoonlijk beheerst.
In dit artikel worden de vier elementen van geweldloze communicatie beschreven, het waarnemen zonder oordelen, het verschil tussen daadwerkelijke gevoelens en interpretaties of oordelen over anderen, en hoe we ons denkpatroon kunnen aanpassen om onszelf en anderen niet langer te veroordelen en verantwoordelijkheid kunnen nemen over onze eigen gevoelens en behoeften.
Geweldloze communicatie bestaat uit twee onderdelen: je eerlijk uiten en eerlijk luisteren door middel van DE VIER ELEMENTEN VAN GEWELDLOZE COMMUNICATIE: Waarneming, gevoel, behoefte en verzoek.
Voor je reageert op een situatie, is het belangrijk om stil te staan bij wat je waarneemt en welk gevolg die waarneming heeft op je gevoel. Wanneer je het gevoel geïdentificeerd hebt bij jezelf, kun je afleiden welke behoefte je hebt om dat gevoel te verbeteren en daaruit kan een verzoek volgen naar een ander. Door alle vier de elementen hardop uit te spreken naar de ander, vergroot je de kans dat de ander je begrijpt en op je verzoek in kan gaan.
Om met empathie te luisteren naar anderen is het van belang om te identificeren wat de behoefte is van de ander. Vaak hebben mensen de behoefte om hun verhaal kwijt te kunnen, zonder dat de ander hun verhaal overtreft met een eigen verhaal, of een oplossing aandragen.
Deze geweldloze manier van communiceren vereist het kunnen WAARNEMEN ZONDER OORDELEN. Rosenberg beschrijft dat handelen van anderen wel de aanleiding, maar nooit de oorzaak kunnen zijn van jouw eigen gevoel. Gevoel ontstaat vanuit persoonlijke behoefte.
Een voorbeeld hiervoor is het hebben van een afspraak waarbij de ander een uur te laat komt. In de situatie waarbij jij zelf de behoefte hebt om nog wat dingen te doen leidt daartoe dat je het niet vervelend vind dat de ander te laat is. Maar, wanneer je zelf niet de behoefte hebt iets anders te doen, kan je teleurgesteld zijn dat de ander te laat is. jouw gevoel heeft dus niets met of de ander op tijd of te laat komt te maken, maar met je eigen behoefte wel of niet iets anders af te ronden.
Het geven van empathie aan anderen en zonder oordelen te reageren voorkomt een hoop negatieve gevoelens bij jezelf. Wanneer je je geïrriteerd voelt in het verkeer omdat de persoon voor je langzaam rijdt, denk erbij na dat de persoon voor je misschien verdwaald is en behoefte heeft aan geduld van mede weggebruikers zodat hij of zij zijn weg terug kan vinden.
|
Deze en andere Nederlandstalige
|
 |
 |
 |
Maar wat zijn nu precies GEVOELENS? Rosenberg beschrijft dat onze taal ons soms op het verkeerde pad brengt. Zinnen als: ik heb het gevoel dat je niet van me houdt’ beschrijven niet daadwerkelijk een gevoel, maar zijn een verdekt oordeel over hoe iemand anders je laat voelen en de behoefte die je hebt om je geliefd te voelen.
De volgende woorden beschrijven termen die in onze taal als gevoel beschreven worden, maar eigenlijk een interpretatie en veroordeling van een ander beschrijven omdat ze insinueren dat de ander de oorzaak is van dat ‘gevoel’: bedrogen, gemanipuleerd, niet gehoord, onder druk gezet en verwaarloosd.
De volgende woorden zijn voorbeelden van positieve gevoelens, die beschrijven dat aan een bepaalde behoefte is voldaan: Ontspannen, trots, Aangedaan, tevreden en vrolijk.
De volgende woorden beschrijven gevoelens die aangeven dat een behoefte nog niet vervuld is op dat moment: machteloos, alleen, jaloers, bedrukt en chagrijnig.
De uitdaging van geweldloze communicatie is om alleen woorden uit de tweede en derde categorie te gebruiken, om je gevoel uit te drukken zonder daarbij een ander aan te vallen.
Behalve het oordelen over anderen is het ook belangrijk dat je zelf verantwoordelijkheid neemt over je eigen gevoel en de keuzes die je maakt om je gevoel te beïnvloeden. Een eenvoudige oefening die Rosenberg beschrijft om MOETEN TE VERVANGEN DOOR KIEZEN bestaat uit de volgende drie stappen:
Stap 1: Schrijf alle dingen op die je vind dat je van jezelf moet doen. Dit omvat alle activiteiten die je vervelend vind om te doen, maar doet omdat je vind dat je geen keus hebt.
Stap 2: Herschrijf nu elk punt wat je in stap 1 hebt opgeschreven en begin de zin met: ‘ik kies ervoor om…’ en ja, je kan soms wat interne weerstand voelen bij deze stap.
Stap 3: Schrijf nu achter elke van de in stap een tweede zinsdeel die begint met: ‘omdat ik wil…’. Op deze manier beschrijf je de behoefte die je vervuld door te kiezen om wat in eerste instantie onaangenaam voelt, te doen.
Wanneer we ons richten op geweldloze communicatie creëren we een wederzijdse communicatiestroom waarbij op natuurlijke wijze compassie ontstaat tussen mensen, waarbij we eerlijk over onze gevoelens en behoeften kunnen spreken, zodat we elkaars leven kunnen verrijken. Dat vind ik persoonlijk een prachtige gedachte. De gave bezitten om in onze gedachten anderen niet te veroordelen en zelf verantwoordelijkheid te nemen voor eigen emoties, voert tot meer persoonlijk geluk. De gave bezitten om niet langer hardop andere mensen te veroordelen op hun gedrag of te beschuldigen van het veroorzaken van negatieve gevoelens bij onszelf, zal voeren tot een wereld van minder boosheid en het mogelijke geweld wat daarop volgen kan.
Lees verder:
Getting Things Done - D.Allen (samenvatting)
BRON:
Rosenberg, M.B, 2011, Geweldloze Communicatie – Ontwapenend, doeltreffend en verbindend, Rotterdam (NL): Lemniscaat BV (bestel dit boek)
