In Een Opgeruimde Geest beschrijft Daniel Levetin zo ongeveer alles wat hij tot nu toe over de hersenen heeft geleerd. De titel is een beetje misleidend, omdat het grootste gedeelte van het boek niet gaat over de geest organiseren, maar als je tussen de vele pagina´s door leest staan er een groot aantal interessante weetjes in die je kunnen helpen om je eigen levensstijl te verbeteren.
Dit artikel beschrijft de voor mij twee belangrijkste thema´s uit dit boek: hoe herinneringen werken en hoe je ze betrouwbaarder kunt maken, en hoe je cognitieve prestaties kunt verbeteren door ´je geest op te ruimen´.
Al in het eerste hoofstuk beschrijft Levitin dat HERINNERINGEN niet altijd betrouwbaar zijn. De belangrijkste reden hiervoor is, dat je hersenen gedurende de tijd de herinnering kan veranderen door deze te associeren met andere gebeurtenissen, andere mensen of zelfs andere emoties.
Situaties die je vaker correct onthoudt, zijn onder anderen situaties waarbij een emotioneel sterke reactie hebt gevoeld, zoals angst, verdriet maar ook opgewondenheid en enorme blijdschap. Dit is de reden waarom de meeste mensen zich nog precies kunnen herinneren wat zij op 11 september 2001 gedaan hebben (de dag van de aanval op het world trade centre in New York) en maar weinig mensen zich kunnen herinneren wat ze op 11 juli datzelfde jaar hebben gedaan.
Een tweede invloed op de betrouwbaarheid van een herinnering is de mate waarin de situatie bijzonder was, in dat het zich onderscheid van de dagelijkse routine. Dit verklaard hoe het mogelijk is dat je vergeet waar je je huissleutels hebt gelaten. Er zijn per dag misschien wel meerdere keren dat de situatie zich voordoet dat je je sleutels ergens neerlegd, waardoor het voor je hersenen moeilijk is precies die laatste keer naar boven te halen.
Dit alles heeft te maken met het feit dat je hersenen de verschillende herinneringen een plekje moet geven, en associeerd en afstemd met andere herinneringen. Dit consolideren van herinneringen gebeurd voornamelijk in je slaap, en kan zelfs tot 2 a 3 nachten duren. Dit betekent dat een slechte nacht, zelfs 2 dagen na een gebeurtenis, je herinnering van het moment kan vervormen. Voornamelijk de eerste twee uur en de laatste 90 minuten van de slaap zijn belangrijk voor het consolideren van herinneringen. Dit verklaard waarom medicijnen en ook alcohol je herinneringen kan vervormen of zelfs compleet kan vervagen.
Een centraal thema in dit boek is het verbeteren van COGINTIEVE PRESTATIES waarvoor Levitin verschilende invloedsfactoren beschrijft.
Je cognitieve prestaties zijn het beste als je in ´flow´werkt. Dit zijn die momenten waarin de tijd voorbij vliegt en je je als het ware in je taak verliest waaraan je op dat moment aan het werk bent. Taken die zich aanbieden om in flow staat terecht te komen zijn taken waarvan de balans tussen stress en verveling optimaal is. De taak is uitdagend, maar ook niet te ver buiten je kunnen. Afleiding is de belangrijkste verstoorder van flow, zet daarom meldingen op je telefoon en computer uit om te voorkomen dat je wordt afgeleid tijdens het werken (ik schreef er eerder al een artikel over, welke ook als hoofstuk is opgenomen in het boek Lean Transformations).
Een tweede tip om afleiding te voorkomen is het externaliseren van je geheugen, ofwel het opschrijven van feiten, taken en situaties. Dit verbetert niet alleen de herinnering van de situatie, maar geeft je hersenen ook als het ware toestemming om het thema los te laten, waardoor zij zich op een belangrijkere taak kunnen focussen en het niet halverwege jouw belangrijke taak naar boven komt. Het schrijven van dit blog is een manier waarop ikzelf externaliseer wat ik geleerd heb uit de vele boeken die ik heb gelezen. Ik hoef ze niet per ce te onthouden, want ik weet waar ik de kennis heb opgeslagen.
Voldoende slaap is de volgende factor die invloed heeft op je cognitieve vermogen. Vaste tijden om naar bed te gaan en op te staan zijn belangrijker dan het aantal uur dat je slaapt, dus wanneer je een keer laat naar bed gaat, kun je beter op je gewone tijd opstaan dan dat je een gat in de dag slaapt. Daarnaast beschrijft Levitin dat het doen van een dutje van 5-10 minuten, een vergelijkbaar effect kan hebben op je rust als 1.5 uur slaap ´s nachts! Aangezien dit zelfs wetenschappelijk is aangetoond, is het een wonder dat het doen van dutjes niet meer wordt aangemoedigd in onze westerse maatschappij.
Ook belangrijk is het aantal uur dat je je coginitief inspant. Wanneer je een intellectueel aansprekensvolle baan hebt, gaat je productiviteit meetbaar met 25% achteruit wanneer je van 40 naar een 60 uurige werkweek gaat. Dit betekend dat je voor elke 1 uur extra werk je wilt verzetten, 2 overuren moet maken. Wat de impact van 45 of 50 uur werken is op je productiviteit, wordt helaas niet beschreven.
Een opgeruimde geest is een aardig boek dat je inzicht geeft in hoe je hersenen werken en hoe je ervoor kunt zorgen dat je hersenen meer rust krijgen. Als laatste tip is het verstandig om zo veel mogeljik spullen in je huis een vaste plek te geven, om zoeken te voorkomen en daarmee ook coginitieve inspanning te besparen. Dit, het doorvoeren van wat we in lean 5S noemen, past natuurlijk perfect bij het overgrote deel van dit blog.
Ga verder naar:
Meer Door Minder –J.Becker (samenvatting)
BRON:
Levitin, D., 2014, De Opgeruimde Geest – Omgaan Met de Stortvloed aan Informatie die Dagelijks op je af Komt, Amsterdam: Atlas Contact (bestel dit boek)
