Oud worden in de praktijk is een boek van Rudi Westendorp & David van Bodegom waarin beschreven wordt hoe kleine veranderingen in onze omgeving ons ertoe kunnen zetten om gezonder oud te worden.
De auteurs maken de vergelijking met de autobranche, waarin auto´s tegenwoordig zo geproduceerd worden dat ongelukken voorkomen worden, terwijl we in de gezondheidzorg pas ingrijpen als het ongeluk al geweest is. Door kleine veranderingen door te voeren in ons dagelijks leven, kunnen wij echter zelf ook het heft in eigen hand nemen. Daarnaast zou de overheid kunnen helpen door striktere richtlijnen voor producenten en restaurants op stellen.
In de inleiding wordt een duidelijk dat wij in in Nederland last hebben van westerse WELVAARTSZIEKTEN: 800.000 Nederlanders slikken of spuiten medicatie tegen diabetes, 1 miljoen slikt antidepressiva en 2 miljoen mensen gebruiken medicatie om beter te slapen.
Deze ´ziekten´ komen in landen als Ghana niet voor. Een gemiddelde 60er is daar hartstikke vit, terwijl de gemiddelde 60er in Nederland al fysiek versleten is. De auteurs vinden dat het tijd is voor verandering, en ik persoonlijk ook.
Waar liggen de oorzaken van deze welvaartsziekten? De auteurs beschrijven ONZE GENEN zijn niet aangepast aan onze huidige omgeving, waardoor we met onze oerinstincten reageren op elke situatie waarin we verkeren.
In een wereld van bureauwerk, roltrappen, auto´s en een gigantisch aanbod aan suikerdranken en andere zoetigheden, is het dan ook erg moeilijk om de ´gezonde´ keuze te maken.
Westendorp en van Bodegom schrijven verschillende gebieden waarin GEZONDEN KEUZES gemaakt kunnen worden, waarvan hier een aantal beschreven zijn:
Eet in kleinere porties, bewaar groente op ooghoogte en verberg snacks. Gebruik lange smalle glazen voor frisdranken (wanneer je die überhaupt nog drinken wilt) en maak een boodschappenlijstje voor je naar de supermarkt gaat om te voorkomen dat je veel overbodige dingen koopt.
Om slaap te verbeteren, is het van belang om bronnen die de aanmaak van melatonine verminderen weg te nemen, zoals kunstlicht (die je zou kunnen dimmen naar mate het later wordt) en beeldschermen (ikzelf zet alle apparaten een uur voordat ik wil gaan slapen uit). Tot slot helpt een lichtwekker om je bioritme zo weinig mogelijk te verstoren bij het wakker worden.
Meer bewegen hoeft niet per definitie lange avonden in de gym te betekenen.
Op het werk zijn er verschillende mogelijkheden om meer te bewegen: alleen al door zittend werk gedeeltelijk staand te doen (met een op hoogte instelbaar bureau) kun je op jaarbasis 10 marathons aan energie extra verbranden. Daarnaast kun je staand vergaderen (wat ook nog eens 34% aan tijdswinst oplevert) lunchwandelingen maken om het eten beter te laten zakken, en regelmatig een beker water tappen uit een watercooler. De laatste twee kunnen gelijktijdig de relatie met collega´s verbeteren.
Buiten het werk om zijn er ook verschillende mogelijkheden: gebruik een stappenteller om te meten hoeveel je eigenlijk loopt, en probeer de fiets te gebruiken om te reizen, eventueel in combinatie met OV wanneer er lange afstanden te overbruggen zijn. Het hebben van een OV-fiets abonnement maakt het mogelijk om verschillende steden in het land te leren kennen.
Een belangrijk probleem dat de auteurs beschrijven met het slechts informeren over gezond en ongezond gedrag, is dat de aanpak van VRIJE KEUZE NIET VOLDOENDE WERKT. De vele marketingcampagnes op televisie en in bladen, en het schrijven van boeken zoals deze, hebben lang niet genoeg invloed om de gezondheid van de totale bevolking van ons land te verbeteren. De rationele benadering, waarin ervan uit gegaan wordt, dat mensen zelf een rationele gezonde keuze maakt, werkt gemiddeld genomen voornamelijk bij hoogopgeleiden.
Hoger opgeleiden in Nederland leven gemiddeld 7 jaren langer dan lager opgeleiden, en zelfs 19 jaren (!) langer in goede gezondheid. In Nederland is in 2012 28% van de bevolking hoogopgeleid (BRON: CBS) en gelukkig stijgt dit percentage elk jaar. Willen we echter de gehele bevolking gezondere keuzes laten maken, dan kunnen we het beste producenten en bijvoorbeeld restaurants nieuwe richtlijnen opleggen.
In restaurants zou er bijvoorbeeld gratis graanwater kunnen worden aangeboden (zoals in Ierland al gedaan wordt) of een gratis Salade buffet (zoals in de USA al regelmatig te vinden is). Verder is het natuurlijk zeer verrassend, dat iedereen weet dat we geacht worden 2 ons groenten per dag te eten, maar dat je “In bijna geen enkel restaurant” genoeg groenten bij je maaltijd krijgt. De overheid zou er een rol in kunnen spelen, via regelgeving ervoor te zorgen dat alle Nederlanders op deze manier gezonder gaan leven.
In ´Oud worden in de praktijk´ bespreken Westendorp en van Bodegom verschillende manieren om je dagelijks leven zo aan te passen, dat je automatisch meer beweegt, gezonder eet, en beter slaapt. Op deze manier zouden we de gezondheidskosten van ons land, op dit moment 7 miljard euro per jaar, aanzienlijk kunnen terugdringen.
Wanneer we niet genoeg geduld hebben om te wachten tot het aantal hoogopgeleiden in ons land de 100% aantikt, waardoor bijna iedereen vanuit zichzelf gemotiveerd is om zelf bewust gezonde keuzes te maken, zouden we de overheid kunnen aanmoedigen om ons ´automatisch´ gezonder te laten leven door regelgeving aan te passen.
Meer lezen over gezondheid en veroudering?
Ga verder naar:
Veroudering Vertragen - K.Verburgh (samenvatting)
BRON:
Westendorp R. & van Bodegom, D., 2015, Oud worden in de praktijk – Laat de omgeving het werk doen, Amsterdam: Atlas contact (bestel dit boek)
